Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
W dniu 1 marca obchodzimy w naszym kraju Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Święto upamiętniające tragiczne losy żołnierzy powojennego niepodległościowego podziemia antykomunistycznego zostało ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w lutym 2011 r. z inicjatywy śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Jego działania w tej materii kontynuował i doprowadził do szczęśliwego zakończenia prezydent Bronisław Komorowski.
Wybór 1 marca na nowe święto nie jest dziełem przypadku i nawiązuje do tragicznych wydarzeń 1 marca 1951 r. Tego dnia w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Zginęli wtedy: Łukasz Ciepliński, Mieczysław Kawalec, Józef Batory, Adam Lazarowicz, Franciszek Błażej, Karol Chmiel i Józef Rzepka. Miejsce pochówku zamordowanych do dzisiaj nie jest znane…
Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych objętych nazwą „Wyklętych” szacuje się na około 200 tysięcy osób. W praktyce jednak większość organizacji zbrojnych upadła lub zakończyła swoją działalność na skutek braku reakcji mocarstw zachodnich na wyborcze fałszerstwa ze stycznia 1947 roku oraz ogłoszonej po wyborach przez komunistów amnestii. Liczba pozostałych w konspiracji „Wyklętych” spadła wówczas do około dwóch tysięcy osób. Mimo zdecydowanie szczuplejszych sił „Leśni” w dalszym ciągu angażowali znaczne siły sowieckiego NKWD oraz „rodzimej” bezpieki stosujących również terror wobec ludności cywilnej podejrzanej o wspieranie niepodległościowej partyzantki. W sumie ponad 20 tysięcy żołnierzy zginęło lub zostało zamordowanych w kazamatach NKWD i UB, a ponad 250 tysięcy ludzi wtrącono do więzień i przetrzymywano w obozach pracy.
Ostatni członek podziemia antykomunistycznego – Józef Franczak, pseudonim „Lalek” padł ofiarą zorganizowanej nań obławy w dniu 21 października 1963 r. … osiemnaście lat po zakończeniu wojny.